โรงเรียนวัดคิรีวิหาร(สมเด็จพระวันรัต อุปถัมภ์) สพม.จันทบุรี ตราด กำลังเปลี่ยนโฉมการศึกษา ด้วยการนำ Active Learning ตามแนว Constructionism มาใช้ในการจัดการเรียนรู้ โดยให้นักเรียนได้ เรียนรู้จากประสบการณ์จริง (Learning by Doing) ผ่าน Project-Based Learning (PBL) แนวทางนี้ช่วยพัฒนาทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 เช่น การคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา และความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของการเรียนรู้และการทำงานในอนาคต
โรงเรียนมีระบบบริหารจัดการที่เน้นคุณภาพ โดยใช้ วงจร PDCA (Plan-Do-Check-Act) และ System Theory เพื่อให้ครู นักเรียน และชุมชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาหลักสูตร นอกจากนี้ยังใช้ Total Quality Management (TQM) เพื่อให้แน่ใจว่าการศึกษาเกิดประโยชน์สูงสุดและยั่งยืน
หลักสูตรนวัตกรรมที่สอดคล้องกับความต้องการของสังคม
โรงเรียนได้ออกแบบหลักสูตรที่เชื่อมโยงกับบริบทท้องถิ่นและทักษะแห่งอนาคต โดยแบ่งออกเป็น 4 แนวทางสำคัญ ได้แก่:
- หน่วยการเรียนรู้ท้องถิ่นของเรา (สำหรับเด็กปฐมวัย) เป็นการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณ์ให้แก่เด็กปฐมวัยผ่านหน่วยการเรียนรู้ตามหลักสูตรฐานสมรรถนะ “หน่วยการเรียนรู้ท้องถิ่นของเรา” ตามบริบทของโรงเรียนในพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาจังหวัดตราด จำนวน 1 หน่วยการเรียนรู้ ตลอดปีการศึกษา
- นวัตกรแห่งอนาคต (สำหรับนักเรียนประถม) เป็นการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในรายวิชาเพิ่มเติม “นวัตกรแห่งอนาคต” ให้แก่นักเรียนระดับประถมศึกษาปีที่ 1 – 6 ตามหลักสูตรฐานสมรรถนะ ตามบริบทของโรงเรียนในพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาจังหวัดตราด จำนวน 1 รายวิชา ตลอดปีการศึกษา
- กลุ่มการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพอย่างยั่งยืน (สำหรับนักเรียนมัธยม) เป็นการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในรายวิชาเพิ่มเติม “กลุ่มการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพอย่างยั่งยืน” ให้แก่นักเรียนระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1 – 6 ตามหลักสูตรฐานสมรรถนะ ตามบริบทของโรงเรียนในพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาจังหวัดตราด จำนวน 3 กลุ่มรายวิชา ประกอบด้วย 1) เกษตรวิถี 2) การท่องเที่ยวและการโรงแรม และ 3) แพทย์แผนไทย ตลอดปีการศึกษา
- ห้องเรียนต้นแบบ Active Learning เป็นการพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบ Active Learning ตามแนว Constructionism โดยใช้ Project Base Learning เป็นฐาน จำนวน 1 นวัตกรรม 1 ห้องเรียน ตลอดปีการศึกษา
นวัตกรรมนี้ช่วยแก้ปัญหาอะไร?
- เปลี่ยนการเรียนรู้แบบท่องจำเป็นการเรียนรู้เชิงปฏิบัติ – ฝึกคิดวิเคราะห์และสร้างสรรค์สิ่งใหม่
- พัฒนาทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 – เช่น การทำงานเป็นทีม การแก้ปัญหา และการสื่อสาร
- เชื่อมโยงการศึกษาเข้ากับบริบทของชุมชน – สนับสนุนอาชีพที่เป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดตราด
- พัฒนาครูให้สามารถออกแบบการสอนที่ตอบโจทย์ผู้เรียน – สร้างการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพและเหมาะสมกับยุคสมัย
ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้
นักเรียน
- มีทักษะคิดวิเคราะห์และการแก้ปัญหาที่ดีขึ้น
- ตระหนักถึงคุณค่าของทรัพยากรและวัฒนธรรมท้องถิ่น
- ได้ทดลองพัฒนาและออกแบบผลิตภัณฑ์จริง เช่น การคิดค้นสูตรอาหาร การออกแบบบรรจุภัณฑ์ และการสร้างสื่อประชาสัมพันธ์
ครู
- มีความสามารถในการออกแบบการเรียนรู้ที่ทันสมัย
- ใช้กระบวนการ Active Learning ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- สามารถประเมินผลนักเรียนได้ตรงตามสมรรถนะที่แท้จริง
ผู้บริหารและชุมชน
- สนับสนุนทรัพยากร และส่งเสริมนวัตกรรมการศึกษา
- ชุมชนมีส่วนร่วม ถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นให้แก่เด็ก ๆ
- เศรษฐกิจชุมชนได้รับการพัฒนา ผ่านโครงการส่งเสริมอาชีพที่เชื่อมโยงกับการศึกษา
จากบทความนี้จะเห็นได้ว่าการนำ Active Learning มาปรับใช้ ไม่ใช่แค่การเปลี่ยนวิธีสอน แต่เป็นการปรับเปลี่ยนแนวคิดของทั้งระบบการศึกษา โรงเรียนวัดคิรีวิหาร(สมเด็จพระวันรัต อุปถัมภ์) กำลังสร้าง “นักคิด นักสร้างสรรค์” ที่สามารถนำความรู้ไปใช้ในชีวิตจริง ครูเปลี่ยนบทบาทเป็น “โค้ช” ที่ช่วยชี้แนะแนวทาง ส่วนชุมชนมีบทบาทเป็น “หุ้นส่วนทางการศึกษา” ที่เติมเต็มประสบการณ์ให้กับนักเรียน
โรงเรียนวัดคิรีวิหาร(สมเด็จพระวันรัต อุปถัมภ์) กำลังพิสูจน์ว่า “การศึกษาไม่ได้จำกัดอยู่ในห้องเรียน แต่เป็นเครื่องมือสร้างชีวิตที่มีคุณค่า” และเด็กไทยทุกคนสามารถก้าวสู่อนาคตได้อย่างมั่นใจ!
ผู้เขียน: น.ส.ธิดา เมฆวะทัต ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดคิรีวิหาร(สมเด็จพระวันรัต อุปถัมภ์)
กราฟิกดีไซน์เนอร์: น.ส.ณัฐวรี ใจกล้า